Normy są werbalnymi nakazami lub zakazami, określającymi oczeki­wane i pożądane standardy zachowań uczestników systemu. Natomiast wartości są najogólniejszymi dążeniami, celami wynikającymi często ze zinstytucjonalizowanych lub indywidualnych potrzeb ludzi. Jeśli z tego punktu widzenia spojrzeć na problem ludzi niepełnospraw­nych wówczas daje się zauważyć, iż mają oni o wiele więcej trudności me tyle w wypełnianiu określonych ról […]

Zresztą samo pojęcie zdrowia i niepełnosprawności są wysoce zre- latywizowane do systemu społecznego i uczestnictwa jednostki w tym systemie. Zwykle niepełnosprawność określa się jako ograniczoną zdol­ność do wykonywania zadań Wyznaczonych przez proces socjalizacji. W związku z tym niektórzy socjologowie wyróżniają społeczną rolę cho­rego, niepełnosprawnego, wobec której kształtują się odpowiednie oczeki­wania, postawy czy przesądy (T. Parsons, […]

Jednak należy pa­miętać o tym, że przyjęcie roli przewlekle chorego czy niepełnosprawne­go przynosić może pewne ulgi, ale i dezawantaże. Z jednej bowiem strony system społeczny niby chroni, leczy i pomaga niepełnosprawnym, ale z drugiej strony także stygmatyzuje, segreguje i w konsekwencji izo­luje go od społeczeństwa. Być może w genezie tego zjawiska ma również znaczenie fakt, […]

Stąd jak widać polityka segregacji czy częściowej cho­ciażby izolacji społecznej osób niepełnosprawnych, realizowana choćby przez zaniedbywanie ich potrzeb w budownictwie, architekturze, usłu­gach itp., jest całkowicie błędna, przeciwna tendencjom nowocześnie poj­mowanej pedagogiki rewalidacyjnej, postulującej od dawna integra­cyjny system kształcenia specjalnego (A. Hulek, 1983). Analogicznie formułuje swe postulaty pedagogika resocjalizacyjna, do­magając się tych form oddziaływania opiekuńczego, wychowawczego […]

Niezależnie od niej ludzie funkcjonują przecież bardzo dobrze w dziesiątkach innych ról. Wskutek deficytów, upośledzeń czy dys unkcji osoby niepełnosprawne być może różnią się sposobami my­ślenia i odczuwania od innych, ale w sferze działania starają się nie tylko dorównać poziomowi przeciętnemu, ale także przekraczać go. Oso­ba niepełnosprawna musi dysponować o wiele wyższą odpornością psy­chiczną w […]

,.Chory […] jest w pewnej mierze wyrazem naszego nieczystego su­mienia, tej części chaosu, której nie chcemy uznać w nas samych, na­szym uzewnętrznionym i działającym publicznie sobowtórem” (R Basti- de, 1972). Tak jak kolor skóry, włosów czy oczu nie może być podstawą do se­gregacji (dyskryminacji), tak i określona dysfunkcja, niedyspozycja nie mogą stanowić kryterium i podstawy […]

Świat wartości wykracza poza ciasne granice określone kryteriami typu „sprawność—niesprawność” czy „zdrowie—choroba”. Właśnie sy­stem wartości, aksjologia systemu społecznego i podporządkowana mu po­etyka społeczna stanowić winny właściwą platformę integracji społecz­nej wszystkich ludzi bez względu na ich zdrowotne czy sprawnościowe zróżnicowania. Niesprawność, choroba, kalectwo nie mogą stanowić osi organizującej tożsamość osobową i społeczną jednostki ludzkiej. Człowiek bowiem […]